Werkstuk Groep 7
Dudley
de Geus
12 februari 2009
Eenden
Dit ben ik met een Laysantaling mannetje van 7 maanden oud, hij is bij ons geboren en heeft al veel prijzen gewonnen.
____________________________________________
Voorwoord
Ik heb als
onderwerp eenden gekozen omdat ik het hele leuke dieren vind. Je ziet ze elke
dag want ze zwemmen wel in elke sloot of vijver waar je langs komt. Soms zie je
ze ook lekker aan de waterkant in de zon liggen.
Ik vind eenden
zo leuk omdat ze waggelen als ze lopen.
Iedereen weet
wat eenden zijn.
Dat komt ook
omdat we allemaal vroeger als klein kind de eendjes gingen voeren met brood. Dat
was dan met je opa of oma, of je vader of moeder.
Ik vind het leuk
om mijn werkstuk over dieren te doen en dan helemaal over dieren die nu nog
leven.
Omdat je die nog
in het echt kan zien en er is veel informatie over te vinden.
Ook veel
foto’s en plaatjes.
Laysantaling met Gele Boomeend
____________________________________________
Inhoudsopgave
Inleiding
3
De
eend
4
Snavel,
poten en veren van een eend
5
Voedsel
van de eend
6
Paren
en broeden
7
Van
ei tot eend
8
De vijanden van de eend
10
Nawoord
12
Bibliografie
13
Een koppeltje Muskuseenden en een koppeltje Gele Boomeenden
In de sneeuw
____________________________________________
Inleiding
In dit
werkstuk zal ik heel veel vertellen over eenden.
Ik leg uit
hoe een eend eruit ziet en waar zijn snavel en poten goed voor zijn.
Ook leg ik
uit wat het nut is van de veren.
Ik vertel
over het eten wat een eend allemaal eet en waar hij dat allemaal kan vinden.
Ook ga ik
het hebben over het paren van de eenden en hoe dat gaat. Na het paren moet er
natuurlijk een nest gemaakt worden voor de eieren die eraan komen.
Ik leg dan
uit hoe dat nest gemaakt word en hoe lang het duurt voordat de kuikens uit de
eieren komen.
Dan vertel
ik hoe een kuiken uit een ei kan komen en daarbij laat ik ook mooie foto’s
zien waarop je precies kan zien wat er allemaal gebeurt.
Als het
kuikentje eenmaal uit het ei is moet hij natuurlijk goed verzorgd worden door de
moedereend of door de mensen. Dat kan dan onder een warmtelamp.
Het kuiken
moet goed eten en elke dag kunnen wassen omdat hij dan het snelste groeit.
Daar laat ik
ook foto’s van zien. Vanaf een donzig kuiken tot een mooie eend met veren.
Als laatste
ga ik het hebben over de vijanden van de eenden. Dat zijn er heel veel en kunnen
uit de lucht, uit het water of vanaf de grond komen.
Gelukkig
gaat het niet altijd fout en kunnen de eenden op tijd weg vliegen of weg
zwemmen.
_____________________________________________
De eend
Een eend is
een watervogel die je dagelijks kunt zien. In elke sloot of vijver zwemmen wel
een paar eenden. Dit zijn wilde eenden.
Meestal kun
je de woerd, dat is het mannetje, herkennen aan zijn mooie groene kop. Als de
zon erop schijnt lijkt het wel van kleur te veranderen van groen naar paars of
blauw. De woerd heeft ook altijd een mooie krul in zijn staart.
De eend, dat
is het vrouwtje, is meestal een beetje bruin en niet zo mooi gekleurd als de
woerd. Dat komt omdat ze dan niet opvalt als zij op een nest met eieren zit. Als
zij de kleuren zou hebben van de woerd zou ze heel erg opvallen en dan zouden er
bijvoorbeeld katten op haar af kunnen komen. Die kunnen haar dan aanvallen of de
eieren stelen.
Soms zie je
ook andere kleuren eenden in de sloot bijvoorbeeld hele witte of wildkleuren met
een beetje wit. Dat komt door kruisingen met andere kleuren eenden. Dan is het
ook moeilijker om het verschil tussen een woerd en een eend te zien, maar je kan
het altijd zien aan de krul in de staart van de woerd!
Dit is een wilde eend die je in de sloten ziet
Er bestaan
wel meer dan 160 verschillende soorten eenden. Er zijn ook siereenden. Maar die
zul je niet zo gauw in het wild tegenkomen. Die zitten dan bij eendenkwekers
thuis. Die eenden kunnen niet wegvliegen omdat ze geleewiekt zijn. Mijn ouders zijn ook eendenkwekers en we hebben verschillende
soorten eenden. Die gaan ook naar de shows en daar worden ze dan bekeken door
een keurmeester en soms winnen ze ook prijzen.
Dit is een siereend van ons op een show.
4
_____________________________________________
Snavel, poten en veren van een eend
De snavel
van een eend is een soort zeef. Aan de buitenkant van de ondersnavel zitten
allemaal randjes. Die randjes zitten ook aan de binnenkant van de bovensnavel en
aan de zijkanten van zijn dikke tong. Als hij dan onder water zoekt naar voer of
beestjes dan zuigt hij het water naar binnen. Dan doet hij zijn snavel dicht en
drukt met zijn tong al het water weer naar buiten langs al die randjes. Doordat
de beestjes en het andere voer niet door die randjes heen kunnen blijven die in
zijn bek zitten en eet hij het op.
De poten van
een eend hebben in totaal 4 tenen. Aan de voorkant zitten er 3 en die hebben ook
nagels. Aan de achterkant zit er 1 met een nagel alleen zit die wat hoger en
raakt de grond bijna niet. Deze is voor het evenwicht.
Tussen die 3
voortenen zitten zijn zwemvliezen. Die heeft hij nodig om goed te kunnen
zwemmen. En snel. Als hij geen zwemvliezen had zou dat veel langzamer gaan.
De rest van
het lijf van de eend is helemaal bedekt met veren. Dit is om hem droog en warm
te houden. Tussen de veren zit een luchtlaag die hem beschermt tegen de kou.
Iedere keer als hij uit het water komt schud hij eerst het water van zijn veren
af. Dan gaat hij met zijn snavel en poten krabben aan zijn veren waardoor ook
het water wat onder de veren is gekomen weg gaat. Als er in die luchtlaag water
blijft zitten wordt het eendenlijf koud.
Aan de
bovenkant van de staart zit een stuitklier die heel belangrijk is. Uit die
stuitklier komt een soort van vet waar de eend zich mee kan invetten.
Als een eend
zich wast of net uit het water komt zie je heel vaak dat hij met zijn kop over
zijn staart heen wrijft. Dit doet hij om het vet uit de stuitklier te krijgen.
Dan zit het op zijn kop en snavel en dan gaat hij alle veren ermee invetten. Als
hij dat niet doet kan hij niet blijven drijven in het water omdat zijn veren dan
niet meer waterdicht zijn. Met dat laagje vet op zijn veren worden zijn veren
niet nat. Soms zie je bij een eend in de sloot die zich aan het wassen is ook de
druppeltjes water op zijn veren, het lijken dan net balletjes. Dat is goed, want
dan zijn zijn veren niet nat.
5
_____________________________________________
Voedsel
van de eend.
Doordat
eenden een zeefsnavel hebben halen ze veel voedsel uit het water.
Dat zijn
bijvoorbeeld watervlooien, larven, mosseltjes en kleine kreeftjes.
Ook zijn
eenden gek op kroos, dat is zo’n groene laag op het water dat op gras lijkt.
In dat kroos zitten ook allemaal kleine diertjes die ervoor zorgen dat de eend
genoeg eiwitten binnen krijgt. Dit is goed voor de bevruchting en daarna de
eiproduktie.
Eenden zijn
ook goeie vliegenvangers, soms zie je ze zelfs een beetje springen om een vlieg
of een mug uit de lucht te vangen.
Als het
heeft geregend en de aarde is nat gaan de eenden op zoek naar wormen. Ze graven
dan helemaal met hun snavel in de grond om de wormen te pakken. Soms gaan ze ook
op een plek staan stampen omdat daardoor de wormen en andere insecten naar boven
kruipen.
Als je zelf
eenden hebt moet je zorgen voor goed voer.
Grote
dierenwinkels hebben grote zakken van 25 kilo speciaal eendenvoer, daar zitten
dan ook allemaal verschillende soorten graan in.
Je moet de
eenden ook grit geven, dat zijn kleine gemalen schelpen. Dit zijn ook eiwitten
wat weer goed is voor de eieren. Dan worden ze mooi stevig.
Als je zelf
kroos gaat scheppen moet dat wel uit een schone sloot zijn anders worden de
eenden ziek.
Dit zijn een paar van onze eenden nadat ik kroos voor ze heb gehaald
6
_____________________________________________
Paren en broeden
In het
voorjaar zie je altijd dat de woerden achter de eenden aan gaan. Woerden zijn de
mannetjes en eenden de vrouwtjes. De verschillende eenden worden dan koppeltjes.
Als een eend de woerd leuk vind gaan ze paren. Dat doen ze op het water. De
woerd gaat dan op het vrouwtje zitten en dan lijkt het alsof hij haar wil
verdrinken. Maar dit is niet zo. Hij pakt haar vast met zijn
snavel en houd zich vast aan de veren in haar nek of kop, dit doet hij
omdat hij er anders afvalt.
Hier zie je ze met elkaar paren
Daarna
moeten ze een nest maken omdat de eieren komen. Het vrouwtje maakt zelf het
nestje. Eerst maakt ze een kuiltje in de grond en pakt wat blaadjes en takjes
die vlakbij liggen. Eenden halen hun nestmateriaal niet van ver weg, dat doen
meerkoeten wel. Dan komt het eerste ei, die komt er zacht uit, maar zodra het
buiten is word de schaal hard. Ze heeft dan nog geen veertjes in het nest
liggen. Die veertjes komen pas als het laatste ei gelegd is. Er kunnen wel 11
eieren gelegd worden. De moeder moet ongeveer 28 dagen op de eieren blijven
zitten. Ze gaat er alleen af om te eten of te wassen. Een paar dagen voordat de
kuikens uit de eieren komen beginnen de kuikens al te piepen. De moeder maakt
dan ook zachte geluidjes zodat de kuikens al aan haar gewend raken. Maar als er
een kat of ander dier in de buurt komt dan waarschuwt de moeder de kuikens dat
ze stil moeten zijn, en dat doen ze dan ook. Vlak voordat de kuikens uit gaan
komen gaat de moeder zich helemaal invetten met vet uit de stuitklier. Als de
kuikens er dan zijn worden ze door haar veren ook vet en zijn ze gelijk
waterdicht. De moeder eet de lege eieren op.
Dit
is een nest met eieren van onze eigen eenden
10 dagen voordat ze uit kwamen
7
____________________________________________
Van ei tot eend
Doordat de
eieren in een warm nest liggen en de moedereend er bovenop zit kunnen de kuikens
in de eieren gaan groeien. Dit gaat heel snel want na ongeveer 28 dagen moeten
ze al uit het ei komen. Aan het eind van die 28 dagen zit het kuikentje helemaal
opgevouwen in het ei. Dan gaat het uitkomen beginnen. Het kuikentje heeft boven
op zijn snavel een soort van scherpe tand zitten en daarmee maakt hij een klein
gaatje in het ei.
Hier zie je het gaatje en ook de snavel van het kuiken
Dat gaatje
maakt hij steeds groter zodat hij er bijna uit kan komen. Het kuiken heeft ook
een navelstreng die hij zelf los moet maken. Daarom mag je een kuiken ook nooit
helpen met het uitkomen omdat wij die navelstreng niet los kunnen maken en dan
bloed het kuiken dood.
Hier
zie je hoe het kuiken uit het ei komt
Het duurt
ongeveer 24 uur voordat het kuiken helemaal uit het ei is gekomen. Als hij er
eenmaal uit is is hij helemaal uitgeput en moet hij even bijkomen. Dat kan dan
lekker onder zijn moeder of onder de warmtelamp. Als hij onder zijn moeder
blijft is hij door haar vette veren gelijk waterdicht. Pas als het laatste
kuiken uit het ei is gaat de moeder met de kuikens weg uit het nest. De kuikens
lopen achter haar aan en blijven altijd bij elkaar. Ze kunnen ook gelijk al
zwemmen.
Hier zie je een moeder met haar kuikens
De kuikens
hebben allemaal nog donsveren en kunnen natuurlijk nog niet vliegen. Daarom
moeten ze ook nog bij hun moeder blijven want die beschermd ze.
Als je de
kuikens onder een warmtelamp op laat groeien moet je zorgen voor goed voer. Dat
is heel klein en kruimelig omdat ze nog niet grote stukjes graan kunnen eten. In
dat voer zitten ook dode insektjes en daar zijn ze gek op. Je moet er dan een
soort van papje van maken met water zodat de kuikens dan ook gelijk water
drinken.
Ook moet je
er een bak met water in zetten zodat ze ook af en toe kunnen zwemmen en wassen.
De kuikens hebben ook een stuitklier en dan moeten ze hun donsveertjes ook goed
invetten.
Na ongeveer
6 weken zijn alle donsveertjes weg en hebben ze allemaal echte veren gekregen.
Hieronder zet ik wat foto’s van een nestje Laysantalingen die vorig jaar juni
bij ons geboren zijn. Ze hebben onder warmtelamp gelegen en op de foto’s kan
je precies zien hoe de donsveertjes veranderen in echte veren.
Op
de eerste foto zijn ze 1 dag oud, de tweede foto 9 dagen en de derde foto 17
dagen.
Hier
kan je al zien dat de veren al tevoorschijn komen
Op
deze drie foto’s zijn ze 23 dagen oud, 25 dagen oud en de laatste zijn ze 42
dagen oud.
Op de laatste foto zijn alle donsveren weg.
8
_____________________________________________
De vijanden van de eend
Een eend kan
heel goed voor zichzelf zorgen. Hij kan weg vliegen of onder water duiken als er
gevaar dreigt. Maar soms zijn ze te laat.
Er zijn veel
vijanden voor de eend.
Vijanden
vanuit de lucht;
-Kiekendief
-Buizerd
-Torenvalk
-Sperwer
-Reiger
-Grote
meeuwen
Deze
vijanden zullen vaak kleine of jonge eendjes pakken.
De reiger
staat ook vaak aan de waterkant te kijken naar een groepje kuikens.
Reiger
Vijanden
vanaf de grond;
-Honden
-Katten
-Vossen
-Ratten
-Bunzings
-Hermelijnen
Honden
willen vaak alleen maar achter de eenden aan rennen en ze daardoor laten
schrikken. Maar de andere vijanden zullen de eenden ook echt dood maken en
opeten.
Vossen
Vijanden
vanuit het water;
-Snoek
-Grote Baars
-Waterrat
Snoeken
kunnen hele grote vissen worden en eten ook andere vissen. Snoeken zijn
roofvissen. Ze kunnen dus ook een kuiken of een andere kleine eend pakken. Dit
zien de eenden en kuikens dan niet aankomen omdat hij van onder het water komt.
Snoek
10
_____________________________________________
Nawoord
Ik vond het
heel erg leuk om dit werkstuk te maken omdat ik eenden ook heel leuk vind.
De
informatie zoeken was niet zo moeilijk omdat wij thuis heel veel boeken over
eenden hebben en daar stond alle informatie in.
Eerst heb ik
alle boeken gepakt en overal iets in gezocht waar ik het over wilde hebben. Ook
weten mijn ouders veel van eenden omdat we zelf ook eenden hebben, dus daar kon
ik het ook aan vragen.
Omdat we
zelf ook eenden hebben zie ik elke dag wat ze allemaal doen en dat is ook wel
makkelijk.
Daarom
hebben we ook heel veel foto’s en daar kon ik de leukste uit zoeken.
Ik vond
vooral het hoofdstuk van de kuikentjes erg leuk omdat ik daar kan laten zien met
die foto’s hoe het allemaal gaat. Ik heb de kuikens toen ook heel veel ge aaid
en ze raakten ook aan mij gewend.
Een Amerikaanse Wintertaling woerd met een Baikaltaling woerd
12
_____________________________________________
Bibliografie
Schrijver
RRP van der Mark
Titel
Siereenden
Jaar
van uitgave
1980
Uitgever
Zuidgroep BV Uitgevers
Schrijver
RRP van der Mark
Titel
Tamme eenden
Jaar
van uitgave
1979
Uitgever
Zuidgroep BV Uitgevers
Schrijver
RRP van der Mark en AS Heijboer
Titel
Siereenden
Jaar
van uitgave
1989
Uitgever
Zuid Boekprodukties BV Lisse
Schrijver
P
Munk
Titel De
sierwatervogelsport in zijn vele facetten
Jaar van uitgave
1986
Uitgever
Danhoff Zuidhoen
Schrijver
J Ypma
Titel
De praktische eendenwijzer
Jaar
van uitgave
2003
Uitgever
Welzo Media Productions
Schrijver
Heinz Sigurd Raethel
Titel
Siereenden
Jaar
van uitgave
1988
Uitgever
Thieme Baarn
Nijlgans kuiken van 2 weken oud
13
_____________________________________________
Hieronder
kunnen jullie mijn werkstuk van groep 7 bekijken. Ik heb het deze keer over
eenden gehouden en juf Tamara vond hem erg mooi, ik kreeg er een Zeer Goed
voor! Nu moet ik ook nog mijn spreekbeurt houden en die doe ik ook over
eenden, dat is 19 mei 2009. Zodra ik weet welk cijfer ik daarvoor heb
gekregen, komt het ook hier te staan!