Werkstuk Groep 7

Dudley de Geus

12 februari 2009

Eenden

Dit ben ik met een Laysantaling mannetje van 7 maanden oud, hij is bij ons geboren en heeft al veel prijzen gewonnen.

____________________________________________

Voorwoord

Ik heb als onderwerp eenden gekozen omdat ik het hele leuke dieren vind. Je ziet ze elke dag want ze zwemmen wel in elke sloot of vijver waar je langs komt. Soms zie je ze ook lekker aan de waterkant in de zon liggen.

Ik vind eenden zo leuk omdat ze waggelen als ze lopen.

Iedereen weet wat eenden zijn.

Dat komt ook omdat we allemaal vroeger als klein kind de eendjes gingen voeren met brood. Dat was dan met je opa of oma, of je vader of moeder.

Ik vind het leuk om mijn werkstuk over dieren te doen en dan helemaal over dieren die nu nog leven.

Omdat je die nog in het echt kan zien en er is veel informatie over te vinden.

Ook veel foto’s en plaatjes.

Laysantaling met Gele Boomeend

____________________________________________

Inhoudsopgave    

  Inleiding                                                                                            3

De eend                                                                                           4

Snavel, poten en veren van een eend                                     5

Voedsel van de eend                                                                   6

Paren en broeden                                                                         7

Van ei tot eend                                                                              8

       De vijanden van de eend                                                          10       

Nawoord                                                                                        12

Bibliografie                                                                                    13

Een koppeltje Muskuseenden en een koppeltje Gele Boomeenden

In de sneeuw

____________________________________________

Inleiding

In dit werkstuk zal ik heel veel vertellen over eenden.

Ik leg uit hoe een eend eruit ziet en waar zijn snavel en poten goed voor zijn.

Ook leg ik uit wat het nut is van de veren.

Ik vertel over het eten wat een eend allemaal eet en waar hij dat allemaal kan vinden.

Ook ga ik het hebben over het paren van de eenden en hoe dat gaat. Na het paren moet er natuurlijk een nest gemaakt worden voor de eieren die eraan komen.

Ik leg dan uit hoe dat nest gemaakt word en hoe lang het duurt voordat de kuikens uit de eieren komen.

Dan vertel ik hoe een kuiken uit een ei kan komen en daarbij laat ik ook mooie foto’s zien waarop je precies kan zien wat er allemaal gebeurt.

Als het kuikentje eenmaal uit het ei is moet hij natuurlijk goed verzorgd worden door de moedereend of door de mensen. Dat kan dan onder een warmtelamp.

Het kuiken moet goed eten en elke dag kunnen wassen omdat hij dan het snelste groeit.

Daar laat ik ook foto’s van zien. Vanaf een donzig kuiken tot een mooie eend met veren.

Als laatste ga ik het hebben over de vijanden van de eenden. Dat zijn er heel veel en kunnen uit de lucht, uit het water of vanaf de grond komen.

Gelukkig gaat het niet altijd fout en kunnen de eenden op tijd weg vliegen of weg zwemmen.

3

_____________________________________________

De eend

Een eend is een watervogel die je dagelijks kunt zien. In elke sloot of vijver zwemmen wel een paar eenden. Dit zijn wilde eenden.

Meestal kun je de woerd, dat is het mannetje, herkennen aan zijn mooie groene kop. Als de zon erop schijnt lijkt het wel van kleur te veranderen van groen naar paars of blauw. De woerd heeft ook altijd een mooie krul in zijn staart.

De eend, dat is het vrouwtje, is meestal een beetje bruin en niet zo mooi gekleurd als de woerd. Dat komt omdat ze dan niet opvalt als zij op een nest met eieren zit. Als zij de kleuren zou hebben van de woerd zou ze heel erg opvallen en dan zouden er bijvoorbeeld katten op haar af kunnen komen. Die kunnen haar dan aanvallen of de eieren stelen.

Soms zie je ook andere kleuren eenden in de sloot bijvoorbeeld hele witte of wildkleuren met een beetje wit. Dat komt door kruisingen met andere kleuren eenden. Dan is het ook moeilijker om het verschil tussen een woerd en een eend te zien, maar je kan het altijd zien aan de krul in de staart van de woerd!

Dit is een wilde eend die je in de sloten ziet

Er bestaan wel meer dan 160 verschillende soorten eenden. Er zijn ook siereenden. Maar die zul je niet zo gauw in het wild tegenkomen. Die zitten dan bij eendenkwekers thuis. Die eenden kunnen niet wegvliegen omdat ze geleewiekt zijn.  Mijn ouders zijn ook eendenkwekers en we hebben verschillende soorten eenden. Die gaan ook naar de shows en daar worden ze dan bekeken door een keurmeester en soms winnen ze ook prijzen.

Dit is een siereend van ons op een show.

4

_____________________________________________

Snavel, poten en veren van een eend

De snavel van een eend is een soort zeef. Aan de buitenkant van de ondersnavel zitten allemaal randjes. Die randjes zitten ook aan de binnenkant van de bovensnavel en aan de zijkanten van zijn dikke tong. Als hij dan onder water zoekt naar voer of beestjes dan zuigt hij het water naar binnen. Dan doet hij zijn snavel dicht en drukt met zijn tong al het water weer naar buiten langs al die randjes. Doordat de beestjes en het andere voer niet door die randjes heen kunnen blijven die in zijn bek zitten en eet hij het op.

De poten van een eend hebben in totaal 4 tenen. Aan de voorkant zitten er 3 en die hebben ook nagels. Aan de achterkant zit er 1 met een nagel alleen zit die wat hoger en raakt de grond bijna niet. Deze is voor het evenwicht.

Tussen die 3 voortenen zitten zijn zwemvliezen. Die heeft hij nodig om goed te kunnen zwemmen. En snel. Als hij geen zwemvliezen had zou dat veel langzamer gaan.

De rest van het lijf van de eend is helemaal bedekt met veren. Dit is om hem droog en warm te houden. Tussen de veren zit een luchtlaag die hem beschermt tegen de kou. Iedere keer als hij uit het water komt schud hij eerst het water van zijn veren af. Dan gaat hij met zijn snavel en poten krabben aan zijn veren waardoor ook het water wat onder de veren is gekomen weg gaat. Als er in die luchtlaag water blijft zitten wordt het eendenlijf koud.

Aan de bovenkant van de staart zit een stuitklier die heel belangrijk is. Uit die stuitklier komt een soort van vet waar de eend zich mee kan invetten.

Als een eend zich wast of net uit het water komt zie je heel vaak dat hij met zijn kop over zijn staart heen wrijft. Dit doet hij om het vet uit de stuitklier te krijgen. Dan zit het op zijn kop en snavel en dan gaat hij alle veren ermee invetten. Als hij dat niet doet kan hij niet blijven drijven in het water omdat zijn veren dan niet meer waterdicht zijn. Met dat laagje vet op zijn veren worden zijn veren niet nat. Soms zie je bij een eend in de sloot die zich aan het wassen is ook de druppeltjes water op zijn veren, het lijken dan net balletjes. Dat is goed, want dan zijn zijn veren niet nat.

 5

_____________________________________________

Voedsel van de eend.

Doordat eenden een zeefsnavel hebben halen ze veel voedsel uit het water.

Dat zijn bijvoorbeeld watervlooien, larven, mosseltjes en kleine kreeftjes.

Ook zijn eenden gek op kroos, dat is zo’n groene laag op het water dat op gras lijkt. In dat kroos zitten ook allemaal kleine diertjes die ervoor zorgen dat de eend genoeg eiwitten binnen krijgt. Dit is goed voor de bevruchting en daarna de eiproduktie.

Eenden zijn ook goeie vliegenvangers, soms zie je ze zelfs een beetje springen om een vlieg of een mug uit de lucht te vangen.

Als het heeft geregend en de aarde is nat gaan de eenden op zoek naar wormen. Ze graven dan helemaal met hun snavel in de grond om de wormen te pakken. Soms gaan ze ook op een plek staan stampen omdat daardoor de wormen en andere insecten naar boven kruipen.

Als je zelf eenden hebt moet je zorgen voor goed voer.

Grote dierenwinkels hebben grote zakken van 25 kilo speciaal eendenvoer, daar zitten dan ook allemaal verschillende soorten graan in.

Je moet de eenden ook grit geven, dat zijn kleine gemalen schelpen. Dit zijn ook eiwitten wat weer goed is voor de eieren. Dan worden ze mooi stevig.

Als je zelf kroos gaat scheppen moet dat wel uit een schone sloot zijn anders worden de eenden ziek.

Dit zijn een paar van onze eenden nadat ik kroos voor ze heb gehaald

6

_____________________________________________

Paren en broeden

In het voorjaar zie je altijd dat de woerden achter de eenden aan gaan. Woerden zijn de mannetjes en eenden de vrouwtjes. De verschillende eenden worden dan koppeltjes. Als een eend de woerd leuk vind gaan ze paren. Dat doen ze op het water. De woerd gaat dan op het vrouwtje zitten en dan lijkt het alsof hij haar wil verdrinken. Maar dit is niet zo. Hij pakt haar vast met zijn  snavel en houd zich vast aan de veren in haar nek of kop, dit doet hij omdat hij er anders afvalt.

Hier zie je ze met elkaar paren

Daarna moeten ze een nest maken omdat de eieren komen. Het vrouwtje maakt zelf het nestje. Eerst maakt ze een kuiltje in de grond en pakt wat blaadjes en takjes die vlakbij liggen. Eenden halen hun nestmateriaal niet van ver weg, dat doen meerkoeten wel. Dan komt het eerste ei, die komt er zacht uit, maar zodra het buiten is word de schaal hard. Ze heeft dan nog geen veertjes in het nest liggen. Die veertjes komen pas als het laatste ei gelegd is. Er kunnen wel 11 eieren gelegd worden. De moeder moet ongeveer 28 dagen op de eieren blijven zitten. Ze gaat er alleen af om te eten of te wassen. Een paar dagen voordat de kuikens uit de eieren komen beginnen de kuikens al te piepen. De moeder maakt dan ook zachte geluidjes zodat de kuikens al aan haar gewend raken. Maar als er een kat of ander dier in de buurt komt dan waarschuwt de moeder de kuikens dat ze stil moeten zijn, en dat doen ze dan ook. Vlak voordat de kuikens uit gaan komen gaat de moeder zich helemaal invetten met vet uit de stuitklier. Als de kuikens er dan zijn worden ze door haar veren ook vet en zijn ze gelijk waterdicht. De moeder eet de lege eieren op.

Dit is een nest met eieren van onze eigen eenden

10 dagen voordat ze uit kwamen     

7

____________________________________________

Van ei tot eend

Doordat de eieren in een warm nest liggen en de moedereend er bovenop zit kunnen de kuikens in de eieren gaan groeien. Dit gaat heel snel want na ongeveer 28 dagen moeten ze al uit het ei komen. Aan het eind van die 28 dagen zit het kuikentje helemaal opgevouwen in het ei. Dan gaat het uitkomen beginnen. Het kuikentje heeft boven op zijn snavel een soort van scherpe tand zitten en daarmee maakt hij een klein gaatje in het ei.

Hier zie je het gaatje en ook de snavel van het kuiken

Dat gaatje maakt hij steeds groter zodat hij er bijna uit kan komen. Het kuiken heeft ook een navelstreng die hij zelf los moet maken. Daarom mag je een kuiken ook nooit helpen met het uitkomen omdat wij die navelstreng niet los kunnen maken en dan bloed het kuiken dood.

Hier zie je hoe het kuiken uit het ei komt

Het duurt ongeveer 24 uur voordat het kuiken helemaal uit het ei is gekomen. Als hij er eenmaal uit is is hij helemaal uitgeput en moet hij even bijkomen. Dat kan dan lekker onder zijn moeder of onder de warmtelamp. Als hij onder zijn moeder blijft is hij door haar vette veren gelijk waterdicht. Pas als het laatste kuiken uit het ei is gaat de moeder met de kuikens weg uit het nest. De kuikens lopen achter haar aan en blijven altijd bij elkaar. Ze kunnen ook gelijk al zwemmen.

Hier zie je een moeder met haar kuikens

De kuikens hebben allemaal nog donsveren en kunnen natuurlijk nog niet vliegen. Daarom moeten ze ook nog bij hun moeder blijven want die beschermd ze.

Als je de kuikens onder een warmtelamp op laat groeien moet je zorgen voor goed voer. Dat is heel klein en kruimelig omdat ze nog niet grote stukjes graan kunnen eten. In dat voer zitten ook dode insektjes en daar zijn ze gek op. Je moet er dan een soort van papje van maken met water zodat de kuikens dan ook gelijk water drinken.

Ook moet je er een bak met water in zetten zodat ze ook af en toe kunnen zwemmen en wassen. De kuikens hebben ook een stuitklier en dan moeten ze hun donsveertjes ook goed invetten.

Na ongeveer 6 weken zijn alle donsveertjes weg en hebben ze allemaal echte veren gekregen. Hieronder zet ik wat foto’s van een nestje Laysantalingen die vorig jaar juni bij ons geboren zijn. Ze hebben onder warmtelamp gelegen en op de foto’s kan je precies zien hoe de donsveertjes veranderen in echte veren.

Op de eerste foto zijn ze 1 dag oud, de tweede foto 9 dagen en de derde foto 17 dagen.

Hier kan je al zien dat de veren al tevoorschijn komen

Op deze drie foto’s zijn ze 23 dagen oud, 25 dagen oud en de laatste zijn ze 42 dagen oud.

Op de laatste foto zijn alle donsveren weg.

8

_____________________________________________

De vijanden van de eend

Een eend kan heel goed voor zichzelf zorgen. Hij kan weg vliegen of onder water duiken als er gevaar dreigt. Maar soms zijn ze te laat.

Er zijn veel vijanden voor de eend.

Vijanden vanuit de lucht;

-Kiekendief

-Buizerd

-Torenvalk

-Sperwer

-Reiger

-Grote meeuwen

Deze vijanden zullen vaak kleine of jonge eendjes pakken.

De reiger staat ook vaak aan de waterkant te kijken naar een groepje kuikens.

Reiger

Vijanden vanaf de grond;

-Honden

-Katten

-Vossen

-Ratten

-Bunzings

-Hermelijnen

Honden willen vaak alleen maar achter de eenden aan rennen en ze daardoor laten schrikken. Maar de andere vijanden zullen de eenden ook echt dood maken en opeten.

Vossen

Vijanden vanuit het water;

-Snoek

-Grote Baars

-Waterrat

Snoeken kunnen hele grote vissen worden en eten ook andere vissen. Snoeken zijn roofvissen. Ze kunnen dus ook een kuiken of een andere kleine eend pakken. Dit zien de eenden en kuikens dan niet aankomen omdat hij van onder het water komt.

Snoek

10

_____________________________________________

Nawoord

Ik vond het heel erg leuk om dit werkstuk te maken omdat ik eenden ook heel leuk vind.

De informatie zoeken was niet zo moeilijk omdat wij thuis heel veel boeken over eenden hebben en daar stond alle informatie in.

Eerst heb ik alle boeken gepakt en overal iets in gezocht waar ik het over wilde hebben. Ook weten mijn ouders veel van eenden omdat we zelf ook eenden hebben, dus daar kon ik het ook aan vragen.

Omdat we zelf ook eenden hebben zie ik elke dag wat ze allemaal doen en dat is ook wel makkelijk.

Daarom hebben we ook heel veel foto’s en daar kon ik de leukste uit zoeken.

Ik vond vooral het hoofdstuk van de kuikentjes erg leuk omdat ik daar kan laten zien met die foto’s hoe het allemaal gaat. Ik heb de kuikens toen ook heel veel ge aaid en ze raakten ook aan mij gewend.

Een Amerikaanse Wintertaling woerd met een Baikaltaling woerd

12

_____________________________________________

Bibliografie

Schrijver                                    RRP van der Mark

Titel                                                        Siereenden

Jaar van uitgave                                              1980

Uitgever                        Zuidgroep BV Uitgevers

Schrijver                                  RRP van der Mark

Titel                                               Tamme eenden

Jaar van uitgave                                              1979

Uitgever                        Zuidgroep BV Uitgevers

Schrijver  RRP van der Mark en AS Heijboer

Titel                                                   Siereenden

Jaar van uitgave                                         1989

Uitgever       Zuid Boekprodukties BV Lisse

Schrijver                                                P Munk

                  Titel        De sierwatervogelsport in zijn vele facetten

    Jaar van uitgave                                          1986

        Uitgever                                    Danhoff Zuidhoen

Schrijver                                             J Ypma

Titel               De praktische eendenwijzer

Jaar van uitgave                                    2003

Uitgever            Welzo Media Productions

Schrijver                     Heinz Sigurd Raethel

Titel                                               Siereenden

Jaar van uitgave                                    1988

Uitgever                                Thieme Baarn

Nijlgans kuiken van 2 weken oud

13

_____________________________________________